Tedbir Nafakası Nedir?

Giriş

Boşanma veya ayrılık süreçleri hem duygusal hem de maddi anlamda oldukça zorlu olabilir. Eşlerden biri, dava süreci boyunca maddi zorluk yaşamaması için mahkemeden nafaka talep edebilir. İşte bu süreçte en sık gündeme gelen konulardan biri tedbir nafakasıdır.

Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası sırasında eşin veya çocukların mağdur olmaması için verilen geçici bir nafaka türüdür. Peki tedbir nafakası nedir, kimler talep edebilir, nasıl hesaplanır ve hangi durumlarda sona erer? Bu yazıda, tedbir nafakasına dair merak edilen tüm soruları detaylı bir şekilde ele alacağız.

Tedbir Nafakası Nedir?

Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası sürecinde eşin veya çocukların geçimini sağlamak için mahkeme tarafından hükmedilen geçici bir nafaka türüdür. Mahkeme, ekonomik olarak zorluk yaşayabilecek olan eşin temel ihtiyaçlarını karşılayabilmesi adına, diğer eşin maddi durumuna göre belirli bir miktarda ödeme yapmasına karar verir.

Bu nafaka, dava sonuçlanana kadar devam eder ve mahkemenin boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte sona erer veya başka bir nafaka türüne dönüşebilir (örneğin, yoksulluk nafakası veya iştirak nafakası).

Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Tedbir Nafakası Kimler İçin Verilir?

Tedbir nafakası, eş ve çocuklar için verilebilir. Türk Medeni Kanunu’nun 169. maddesi uyarınca:

1. Eş için tedbir nafakası:
   • Boşanma veya ayrılık sürecinde ekonomik sıkıntıya düşecek eş lehine verilir.
   • Genellikle çalışmayan veya daha düşük gelire sahip olan eşe bağlanır.
   • Eşit kusur durumunda bile maddi imkânı olmayan eş lehine tedbir nafakası kararı çıkabilir.
2. Çocuklar için tedbir nafakası:
   • Çocukların bakım, eğitim ve diğer ihtiyaçları için ödenir.
   • Velayeti kimde olursa olsun, mahkeme çocuğun menfaatlerini gözeterek nafaka miktarını belirler.
   • Çocuk 18 yaşını doldurana kadar veya eğitim hayatı devam ettiği sürece nafaka ödenebilir.

Tedbir Nafakası Nasıl Talep Edilir?

Tedbir nafakası talebi, boşanma veya ayrılık davası açıldığında veya devam eden bir dava sırasında yapılabilir. Aşağıdaki adımları takip ederek talepte bulunabilirsiniz:

1. Boşanma veya ayrılık davası açılır.
   • Dava dilekçesinde tedbir nafakası talebi belirtilir.
   • Talep edilmezse, dava sırasında ayrıca dilekçe ile istenebilir.
2. Mahkemeye maddi durum beyanı sunulur.
   • Nafaka talep eden taraf, gelir durumu ve geçim sıkıntısını açıklayan belgeler sunmalıdır.
   • Banka hesap dökümleri, maaş bordrosu, kira sözleşmesi gibi deliller kullanılabilir.
3. Hakim, maddi durum araştırması yapar.
   • Tarafların gelir durumu, yaşam standartları ve çocukların ihtiyaçları değerlendirilir.
   • Mahkeme, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını araştırarak uygun bir miktar belirler.
4. Tedbir nafakasına karar verilir ve uygulanır.
   • Mahkeme, tedbir nafakasına karar verdikten sonra bu ödeme resmî olarak zorunlu hale gelir.
   • Nafaka ödemeyen tarafa icra takibi başlatılabilir.

Tedbir Nafakası Ne Kadar Süreyle Devam Eder?

Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık davası süresince devam eder. Boşanma kararı kesinleştiğinde:

• Mahkeme yoksulluk nafakası veya iştirak nafakası bağlanmasına karar verebilir.
• Eş lehine verilen nafaka boşanma kesinleştiğinde sona erer.
• Çocuk için bağlanan nafaka, çocuğun 18 yaşını doldurması veya eğitim hayatının sona ermesiyle kesilir.

Tedbir Nafakası Ne Kadar Olur? (Hesaplama Kriterleri)

Mahkeme, nafaka miktarını belirlerken aşağıdaki faktörleri dikkate alır:

1. Eşlerin gelir durumu
   • Çalışan bir eşin maaşı, mal varlığı ve ekonomik gücü değerlendirilir.
   • Geliri düşük olan eş lehine daha yüksek nafaka bağlanabilir.
2. Çocuk sayısı ve ihtiyaçları
   • Çocukların yaşı, eğitim durumu, özel sağlık ihtiyaçları nafaka miktarını etkileyebilir.
3. Yaşam standartları
   • Mahkeme, tarafların evlilik süresince sahip olduğu yaşam koşullarını dikkate alır.
4. Kusur oranı
   • Tedbir nafakasında kusur doğrudan belirleyici değildir. Ancak mahkeme, hakkaniyet gereği bir denge sağlayabilir.

Örnek nafaka miktarları:

• Ortalama bir gelir düzeyine sahip bir kişi için 5.000 – 15.000 TL arasında olabilir.
• Yüksek gelirli kişilerde nafaka miktarı daha fazla olabilir.

Tedbir Nafakası Ödenmezse Ne Olur?

Tedbir nafakasına mahkeme tarafından hükmedildiğinde, bu ödeme yasal bir zorunluluktur. Eğer nafaka ödenmezse:

1. İcra takibi başlatılabilir.
   • Nafaka alacaklısı, icra müdürlüğüne başvurarak nafaka borcunu icraya koyabilir.
   • Borçlunun maaşına, banka hesaplarına haciz konulabilir.
2. Hapis cezası uygulanabilir.
   • Nafaka borcunu ödemeyen kişi hakkında nafaka yükümlülüğünü yerine getirmemekten dolayı tazyik hapsi kararı verilebilir.
   • 3 aya kadar hapis cezası uygulanabilir.
3. Mal varlığına haciz konulabilir.
   • Borçlunun taşınmazları ve araçları haczedilebilir.

Bu nedenle, nafaka yükümlülüğünü yerine getiremeyen kişiler nafaka indirim davası açarak ödemeyi azaltmayı talep edebilir.

Tedbir Nafakası Kaldırılabilir mi?

Evet, bazı durumlarda tedbir nafakası kaldırılabilir. Bunun için nafaka ödeyen taraf:

1. Maddi durumunun kötüleştiğini ispat ederse
2. Nafaka alacaklısının gelirinin arttığını kanıtlarsa
3. Boşanma davası sonuçlanmış ve yeni bir nafaka türüne dönüşmüşse

nafakanın kaldırılması için mahkemeye başvurabilir.

Tedbir Nafakası ile Yoksulluk Nafakası Arasındaki Fark

Özellik	Tedbir Nafakası	Yoksulluk Nafakası
Dava Süreci	Boşanma sürecinde	Boşanma sonrası
Geçerlilik Süresi	Dava süresince	Süresiz olabilir
Ödeme Şartı	Gelir durumuna göre	Yoksulluk durumuna göre
Hukuki Dayanak	TMK 169. Madde	TMK 175. Madde

Sonuç

Tedbir nafakası, boşanma veya ayrılık sürecinde ekonomik olarak mağdur olan eş veya çocuklar için verilen geçici bir maddi destektir. Mahkeme tarafından belirlenen nafaka ödenmezse, icra takibi ve hapis cezası gibi yaptırımlar söz konusu olabilir. Nafaka yükümlülüğü, eşlerin gelir durumu ve çocuğun ihtiyaçları göz önünde bulundurularak belirlenir.