📌 Giriş
Günümüz iş dünyasında, şirketlerin ticari sırlarını ve rekabet avantajlarını koruyabilmeleri için rekabet yasağı büyük bir öneme sahiptir. Şirket ortakları, yöneticileri ve çalışanları, şirketin faaliyet alanıyla doğrudan rekabet edecek işler yapmaktan veya rakip firmalarla çalışmaktan hukuken men edilebilir.
📌 Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Borçlar Kanunu, rekabet yasağının kapsamını ve ihlali durumunda uygulanacak yaptırımları açıkça düzenlemiştir.
Bu makalede, rekabet yasağının hukuki dayanakları, ortaklar ve çalışanlar için bağlayıcılığı, sözleşmesel düzenlemeleri, ihlal durumunda uygulanacak yaptırımlar ve hukuki süreçler detaylı olarak ele alınacaktır.
📌 Rekabet Yasağı Nedir? Hukuki Dayanakları
📌 Rekabet yasağı, şirketin çıkarlarını korumak amacıyla ortakların, yöneticilerin ve çalışanların şirketle rekabet eden faaliyetlerde bulunmasını yasaklayan bir hukuki düzenlemedir.
✔ Türk Ticaret Kanunu (TTK) madde 396, anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin rekabet yasağını düzenler.
✔ TTK madde 613-626, limited şirket ortaklarının rekabet yasağı ile ilgili kuralları belirler.
✔ Türk Borçlar Kanunu (TBK) madde 444-447, çalışanların iş sözleşmesi sona erdikten sonra rekabet yasağına tabi olabileceğini düzenler.
✔ Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun), piyasa rekabet dengesinin korunmasını sağlar.
📌 Önemli Not: Rekabet yasağı, şirketin ana sözleşmesinde veya ayrı bir sözleşmeyle belirlenebilir.
📌 Ortaklar, Yöneticiler ve Çalışanlar İçin Rekabet Yasağı
📌 Rekabet yasağı, şirket içindeki farklı statülere göre değişkenlik gösterir.
1️⃣ Şirket Ortakları İçin Rekabet Yasağı
✔ Anonim ve limited şirket ortakları, şirket faaliyet alanında rakip bir iş kuramaz.
✔ Şirketin müşterilerini kendi işine yönlendiremez.
✔ Şirketin ticari sırlarını kullanarak rekabet edemez.
📌 Örnek: Bir limited şirketin ortağı olan kişi, aynı sektörde yeni bir şirket kurarsa veya mevcut bir rakip firmaya ortak olursa, rekabet yasağını ihlal etmiş olur.
2️⃣ Yönetim Kurulu Üyeleri İçin Rekabet Yasağı
✔ Anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, genel kurul onayı olmadan rakip şirketlerde görev alamaz.
✔ Rekabet yasağını ihlal eden yönetim kurulu üyesi, şirkete tazminat ödemek zorunda kalabilir.
📌 Örnek: Bir anonim şirketin yönetim kurulu üyesi, rakip bir şirkette danışman olarak çalışırsa rekabet yasağını ihlal etmiş olur.
3️⃣ Çalışanlar İçin Rekabet Yasağı
✔ Çalışanlar, iş sözleşmeleri süresince doğrudan rakip firmada çalışamazlar.
✔ İşten ayrıldıktan sonra rekabet yasağı devam edebilir ancak bunun yazılı bir sözleşme ile düzenlenmesi gerekir.
📌 Örnek: Bir yazılım firmasında çalışan bir mühendis, şirketten ayrıldıktan sonra 6 ay içinde rakip bir firmaya geçmemeyi taahhüt eden bir sözleşme imzalamışsa, bu süre içinde rakip firmada çalışamaz.
📌 Önemli Not: Çalışanlar için rekabet yasağı belirli bir süreyle ve makul bir coğrafi alanla sınırlandırılmalıdır.
📌 Rekabet Yasağı Sözleşmeleri ve Geçerlilik Koşulları
📌 Rekabet yasağı, hukuken geçerli olabilmesi için belirli şartları taşımalıdır.
✔ 1️⃣ Yazılı Olmalıdır: Rekabet yasağı, yazılı bir sözleşme veya şirket ana sözleşmesine eklenmiş bir hüküm ile düzenlenmelidir.
✔ 2️⃣ Süreyle Sınırlandırılmalıdır: Rekabet yasağı genellikle 2 yıldan uzun olamaz.
✔ 3️⃣ Coğrafi Bölge Belirtilmelidir: Yasağın hangi bölgeyi kapsadığı açıkça belirtilmelidir.
✔ 4️⃣ Adil ve Makul Olmalıdır: Aşırı kısıtlayıcı rekabet yasakları mahkemeler tarafından geçersiz sayılabilir.
📌 Örnek: Bir anonim şirketin yöneticisiyle yapılan sözleşmede “Şirketten ayrıldıktan sonra 1 yıl boyunca İstanbul ve Ankara’da rakip bir şirkette çalışamaz.” şeklinde bir madde varsa, bu geçerli bir rekabet yasağı olabilir.
📌 Önemli Not: Makul olmayan, aşırı kısıtlayıcı veya süresiz rekabet yasakları mahkemeler tarafından iptal edilebilir.
📌 Rekabet Yasağının İhlali Durumunda Uygulanacak Yaptırımlar
📌 Rekabet yasağını ihlal eden kişi hakkında hukuki ve cezai yaptırımlar uygulanabilir.
✔ Tazminat Davası: Şirket, rekabet yasağını ihlal eden kişiye karşı tazminat davası açabilir.
✔ Cezai Şart Uygulaması: Sözleşmede belirtilen cezai şart devreye girer.
✔ Mahkemeden İhtar ve Tedbir Kararı: Mahkeme, rekabet yasağı ihlalinin durdurulmasına karar verebilir.
📌 Örnek: Eski bir yönetici, rakip şirkette çalışarak eski şirketin müşteri bilgilerini kullanırsa, mahkeme bu kişiye tazminat ödemesi ve çalıştığı rakip firmadan ayrılması yönünde karar verebilir.
📌 Rekabet Yasağından Doğan Davalar ve Tazminat Talepleri
📌 Rekabet yasağı ihlali nedeniyle şirketler şu tür hukuki yollara başvurabilir:
✔ İhtiyati Tedbir Kararı: Rekabet yasağını ihlal eden kişinin rakip firmada çalışmasını durdurma kararı alınabilir.
✔ Tazminat Davası: Şirket, rekabet yasağı ihlalinden dolayı uğradığı zararları mahkemede talep edebilir.
✔ Haksız Rekabet Davası: Türk Ticaret Kanunu’na göre, rakip bir şirkete bilgi sızdıran kişiler aleyhine dava açılabilir.
📌 Örnek: Bir eski çalışan, önceki işyerindeki müşteri listesini kullanarak yeni bir şirket kurarsa, mahkeme, müşteri listesinin haksız kullanıldığına karar vererek tazminat ödenmesine hükmedebilir.
📌 Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
❓ Rekabet yasağı süresiz olabilir mi?
✅ Hayır, rekabet yasağı genellikle 2 yıldan uzun olamaz.
❓ Eski çalışanlar için rekabet yasağı geçerli midir?
✅ Evet, ancak yazılı bir sözleşme ile belirlenmiş olmalıdır.
❓ Rekabet yasağını ihlal eden kişiye ne olur?
✅ Tazminat ödemek zorunda kalabilir veya mahkeme tarafından çalışması durdurulabilir.
❓ Rekabet yasağı hangi durumlarda geçersiz olur?
✅ Aşırı kısıtlayıcı veya makul olmayan rekabet yasakları iptal edilebilir.
📌 Sonuç ve Öneriler
📌 Rekabet yasağı, şirketlerin ticari sırlarını ve rekabet avantajlarını koruyabilmesi için kritik öneme sahiptir. 🚀
✔ Rekabet yasağı sözleşmesi hukuki çerçevede hazırlanmalıdır.
✔ İhlal durumunda mahkemeye başvurulmalıdır.
✔ Hukuki danışmanlık alınarak sözleşmelerin geçerliliği sağlanmalıdır.
Bir yanıt yazın