İstihkak davası, bir malın gerçek sahibi olduğunu iddia eden kişinin, hukuka aykırı olarak başkasının elinde bulunan malın kendisine ait olduğunu kanıtlamak için açtığı dava türüdür. Genellikle icra hukuku ve taşınır-taşınmaz mal davalarında gündeme gelen bu dava, mal üzerindeki mülkiyet hakkını koruma amacı taşır.
Bu yazımızda istihkak davasının ne olduğu, hangi durumlarda açılabileceği, dava süreci ve sonuçları gibi konuları detaylı şekilde ele alacağız.
İstihkak Davası Nedir?
📌 İstihkak davası, bir eşyanın veya taşınmazın kime ait olduğuna dair hukuki bir ihtilafın çözülmesi için açılan davadır.
Bu dava, özellikle şu durumlarda gündeme gelir:
🔹 İcra Takibinde İstihkak Davası: Borçluya ait olduğu sanılarak haczedilen ancak aslında üçüncü bir kişiye ait olan mallar için açılır.
🔹 Mülkiyet İddiasına Dayalı İstihkak Davası: Başkasının haksız yere zilyetliğinde bulunan bir malın, gerçek sahibi tarafından geri alınması için açılır.
İstihkak Davası Türleri
📌 İstihkak davası iki temel başlıkta incelenebilir:
Dava Türü | Açıklama |
---|---|
İcra Hukukunda İstihkak Davası | Haczedilen malın borçluya değil, üçüncü bir kişiye ait olması halinde açılır. |
Mülkiyet İddiasına Dayalı İstihkak Davası | Bir malın gerçek sahibinin belirlenmesi amacıyla açılır. |
İcra Hukukunda İstihkak Davası (Haciz Nedeniyle)
Eğer bir mal, icra takibi kapsamında borçlunun malı olduğu düşünülerek haczedilmişse ancak gerçekte borçluya ait değilse, bu durumda istihkak iddiasında bulunulabilir.
Kimler İstihkak İddiasında Bulunabilir?
- Haczedilen malın gerçek sahibi olduğunu iddia eden üçüncü kişiler
- Borçlu, eğer malın kendisine ait olmadığını iddia ediyorsa
İstihkak Davası Açma Süresi
📌 İstihkak iddiası, haciz işlemi yapıldıktan sonra 7 gün içinde icra müdürlüğüne bildirilmelidir.
📌 Eğer icra müdürlüğü kabul etmezse, istihkak davası açma süresi 7 gündür.
Mülkiyet İddiasına Dayalı İstihkak Davası (Taşınır ve Taşınmazlar İçin)
Bu tür istihkak davaları, bir malın haksız şekilde bir başkasının zilyetliğinde olduğu durumlarda açılır.
Örnek Durumlar:
- Bir taşınmazın haksız işgal edilmesi
- Çalıntı veya kaybolmuş bir eşyanın bulunması
- Mülkiyetin haksız yere başkasına devredilmesi
📌 Bu tür davalarda, gerçek malik olduğunu kanıtlayan kişi malın kendisine teslim edilmesini talep edebilir.
İstihkak Davası Nasıl Açılır?
İstihkak davası açmak için şu adımları takip etmek gerekir:
1. Yetkili Mahkemeye Başvuru
- İcra hukukundaki istihkak davaları, İcra Mahkemeleri’nde açılır.
- Mülkiyet hakkına dayalı istihkak davaları ise Asliye Hukuk Mahkemeleri’nde görülür.
2. Dava Dilekçesi Hazırlama
- Dava dilekçesinde şu unsurlar bulunmalıdır:
🔹 Davacının kimliği ve mal üzerindeki hakkı
🔹 Davalı kişinin mal üzerindeki haksız tasarrufu
🔹 Malın hukuki durumu ve dayanak deliller
3. Mahkeme Süreci ve Delillerin Sunulması
- Taraflar delillerini mahkemeye sunar.
- Deliller arasında tapu kaydı, fatura, sözleşme, tanık beyanları ve bilirkişi raporları olabilir.
4. Mahkemenin Kararı ve Malın İadesi
- Eğer mahkeme, davacının haklı olduğuna karar verirse, haksız zilyedin elindeki malı teslim etmesine hükmeder.
İstihkak Davasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
✅ Süreler Kaçırılmamalıdır: Özellikle icra takibine dayalı istihkak davalarında süreler çok kısadır (7 gün).
✅ Deliller Eksiksiz Sunulmalıdır: Tapu kayıtları, fatura ve tanık beyanları gibi belgeler mutlaka mahkemeye sunulmalıdır.
✅ Hukuki Destek Alınmalıdır: İstihkak davaları teknik hukuki bilgi gerektirdiğinden bir avukattan destek almak önemlidir.
İstihkak Davası Zamanaşımı Süresi
📌 Türk Borçlar Kanunu’na göre, istihkak davalarında zamanaşımı süresi 10 yıldır.
📌 Ancak, icra hukuku çerçevesinde açılan istihkak davalarında süreler çok daha kısa olup, 7 gün içinde işlem yapılmalıdır.
İstihkak Davası Ne Kadar Sürer?
📌 İcra hukukundaki istihkak davaları genellikle 3-6 ay içinde sonuçlanır.
📌 Mülkiyet hakkına dayalı istihkak davaları, mahkemelerin yoğunluğuna bağlı olarak 1-2 yıl sürebilir.
Sonuç
✅ İstihkak davası, bir malın gerçek sahibinin belirlenmesi için açılan bir davadır.
✅ İcra takibinde haczedilen mallar için veya mülkiyet ihtilafları nedeniyle açılabilir.
✅ Hukuki sürecin hızlı ilerleyebilmesi için deliller eksiksiz sunulmalı ve süreler dikkatle takip edilmelidir.
✅ İcra takibine dayalı istihkak davalarında süre çok kısıtlıdır (7 gün içinde başvuru yapılmalıdır).
📌 Eğer hukuka aykırı şekilde malvarlığınızın başkasının elinde olduğunu düşünüyorsanız, bir avukattan destek alarak istihkak davası açabilirsiniz.
Bir yanıt yazın